Kokosyoghurt is gefermenteerde kokosmelk. De fermentatie vindt plaats door melkzuurbacteriën. Het is heel makkelijk zelf te maken van kokosmelk of santen en een starter. Ik gebruik als starter probiotica die algemeen te koop is als supplement. De kans is dus groot dat je het gewoon al in huis hebt. Je kunt ook speciale yoghurtstarters kopen of zelfs een beetje yoghurt gebruiken waar de melkzuurbacteriën al in zitten.

Wat is kokosyoghurt?

Kokosyoghurt is wellicht te verwarren met ‘gewone’ yoghurt met een kokossmaak. Maar dat is niet hetzelfde. Gewone yoghurt is zuivel en wordt van melk gemaakt. Kokosyoghurt maak je van kokosmelk, wat ondanks de naam ‘melk’ geen zuivel is.

Kokosyoghurt kun je in de supermarkt kopen. Helaas wordt aan deze yoghurt veel zooi toegevoegd. En in diverse diëten waarbij je geen zuivel kunt eten gaat het ook juist om het vermijden van dit soort onnodige toevoegingen. Als je je kokosyoghurt zelf maakt kun je precies bepalen wat erin gaat. Meer dan kokosmelk en melkzuurbacteriën heb je niet nodig!

Kokosyoghurt kopen

Op het moment dat ik dit schrijf (augustus 2023) bevatten alle merken kokosyoghurt toevoegingen. De minste toevoegingen heeft AH huismerk waar alleen tapioca aan toegevoegd is. Deze is ook nog redelijk betaalbaar. Voor paleo is deze yoghurt op dit moment de meest geschikte. En wellicht is deze yoghurt zelfs geschikt voor AIP, als je cassave kunt verdragen. De yoghurt is ook geschikt als je koolhydraatarm eet. Hoewel tapioca op zich niet koolhydraatarm is komt het koolhydraatgehalte in totaal op slechts 2,4 gram per 100 gram. En aangezien je verder weinig keus hebt als je koolhydraatarm eet én zuivel en misschien ook soja mijdt, blijft er anders weinig over.

Let op: inmiddels zie ik ook een AH huismerk kokosyoghurt met 60% minder vet. En die bevat ineens geen tapioca meer, maar wel carrageen, mais en haver. En de afname van vet heeft geleid tot meer koolhydraten. Even oppassen dus welke je pakt.

Andere soorten yoghurt zijn of ontzettend duur of hebben veel toevoegingen. Alpro bevat gemodificeerd zetmeel, wat nog mee lijkt te vallen. Maar de prijs is absurd hoog (het dubbele van die van AH). Abbot Kinney heeft meerdere soorten. De twee bekendste bevatten zetmeel en guarpit (E412). Eén van de twee bevat ook inuline. Inuline is juist best gezond en heeft een verhogende werking op de bacteriën. Maar ook deze yoghurts zijn stevig aan de prijs. Jumbo bevat gemodificeerd maïszetmeel en carrageen (E407). De genoemde E-nummers zijn overigens weliswaar goedgekeurd, maar met behoorlijk wat vraagtekens. Check hier de lijst met oranje E-nummers.

De hoeveelheid koolhydraten valt bij alle kokosyoghurt nog wel mee, ondanks de toevoegingen. Geen enkele bevat suiker en ze blijven bijna allemaal onder de leidraad van 5 gram koolhydraten per 100 gram. Alleen AH 60% minder vet en Alpro zitten erboven.

Even op een rijtje:
(mobiel: draai je scherm, of kijk onder het recept)

Kokosyoghurt (naturel)	Geschikt (gv/zv/vegan)	Bevat (naast kokos en culturen)	Khd per 100 gram	Prijs per pot	Prijs per l/kg
AH 300 gr	keto/kha/khb paleo/AIP	tapioca	2,4	1,55	5,17
AH 60% minder vet 500 gr	khb	gemodificeerd maiszetmeel, glutenvrije haver, carrageen (+ sporen van soja, noten)	5,2	1,99	3,98
Abbot Kinney Coco Start Original 350 gr	keto/kha/khb paleo?	zetmeel, guarpit	4,2	3,29	9,40
Abbot Kinney Coco Daily Delighy 350 gr	keto/kha/khb paleo?	zetmeel, guarpit, inuline	4,9	2,89	8,26
Alpro 350 gr	khb	gemodificeerd zetmeel (+sporen van soja)	6	3,65	10,43
Jumbo 400 gr	keto/kha/khb paleo?	gemodificeerd maiszetmeel + carrageen	4	2,07	5,18
Zelf maken van 200 gr santen	keto/kha/khb paleo/AIP	afh van probiotica	2 tot 7	3,00/ 4,00	7,50/ 10,00
Zelf maken van goede kokosmelk 500 ml	keto/kha/khb paleo/AIP	afh van probiotica	2 tot 3	4,00	8,00
Zelf maken van goedkopere kokosmelk 400 ml	keto/kha/khb paleo/AIP	afh van probiotica	2 tot 3	2,00	5,00

Kokosmelk uit blik of santen

In plaats van kopen kun je overwegen zelf kokosyoghurt te maken. Voor de prijs hoef je het niet per sé te doen. Het zal zelfs lastig worden om onder de prijs van het AH huismerk te komen. Maar om zeker te weten dat de kwaliteit van je kokos goed is en dat er geen onnodige toevoegingen in gaan is het wel interessant.

Je kunt kant en klare kokosmelk gebruiken uit een blik volvette koksmelk. Deze warm je op tot 45 graden, daarna voeg je de probiotica toe. Bij goede, vette blikken wordt je yoghurt goed dik. Bij dunnere melk kan één of twee theelepeltjes agaragar uitkomst bieden.

Je kunt ook santen gebruiken. Dat is een blok geperste kokos waar je nog water aan toe moet voegen. Er zit één groot voordeel aan het gebruik van santen. Als je santen gebruikt kun je namelijk zelf de dikte van je yoghurt bepalen. Voor dikke yoghurt gebruik je water en santen 1 op 1, voor dunnere yoghurt kun je gaan tot net iets meer dan 2 op 1. Het nadeel van santen is dat de structuur nog wat korrelig kan zijn. De santen kun je direct oplossen in kokend heet water, bijvoorbeeld uit een cooker. Of je warmt het net als melk op in een steelpannetje. In alle gevallen ook weer laten afkoelen tot 40 graden, of in ieder geval onder 45.

Zonder alle andere merken uit te sluiten zijn Arroy-D en Terrasana voorbeelden van goede merken kokosmelk.

Probiotica

Als probiotica zijn in ieder geval bacteriën van het geslacht Lactobacillus geschikt, liefst in combinatie met Streptococcus thermophilis en Bifidobacterium lactis. Lactobacillus soorten zijn in alle merken probiotica die ik ken gewoon aanwezig, dus daar hoef je niet al te druk om te maken. Meestal worden ze gecombineerd met andere soorten, maar niet altijd.

Je hebt minimaal 4 miljard bacteriën nodig voor 400 ml kokosmelk. Dat is ook het aantal dat voorkomt in de capsules van de meeste merken. Sommige capsules hebben 2 miljard bacteriën, dan gebruik je dus 2x zoveel capsules. Sommige capsules hebben wel 8 tot 12 miljard bacteriën. Dan kun je eventueel ook wat meer yoghurt maken. Maar het hoeft niet: een teveel aan bacteriën is niet nadelig voor je yoghurt.

De laatste paar keer heb ik zelf 2 capsules van 4 miljard gebruikt en met meer soorten bacteriën. Ik had het gevoel dat daarmee de yoghurt toch iets beter, zuurder was. Het kan ook komen doordat het de laatste tijd weer wat warmer was en ik minder moeite hoefde te doen mijn pot warm te houden.

Als je je eigen yoghurt maakt omdat je gevoelig bent voor allerlei toevoegingen is het wel van belang ook je probiotica daarop te controleren. In het algemeen zou ik liever maltodextrine, magnesiumsalycaat en siliciumoxyde mijden. Ook hier gaat het weer om goedgekeurde E-nummers, maar in dit geval met nóg meer vraagtekens. Check hier de lijst met rode E-nummers. Voor een paleo en AIP dieet mijd je ook rijst en mais(zetmeel) als bindmiddel en voor AIP allerlei soorten gom zoals guarpit.

Zonder andere uit te sluiten heb ik zelf veel vertrouwen in de probiotica van AOV, Biokult en Floragold. Als je zelf goede ervaringen hebt hoor ik ze graag, dan kan ik die aan het rijtje toevoegen.

Glazen pot

Je maakt de yoghurt het liefst in een goed afsluitbare (glazen) pot. Liever geen metaal. Een echte weckpot is ideaal, maar ook de potten van de Ikea (die vaak wel weckpot genoemd worden, maar die officieel niet geschikt zijn om mee te wecken) zijn perfect. Door het glas kun je je yoghurt namelijk prima in de gaten houden en het rubbertje zorgt ervoor dat de pot goed afgesloten blijft. Je kunt de pot af en toe een beetje schudden om het proces goed te verdelen.

Zorg er wel voor dat je pot goed schoon is. Je kunt een pot steriliseren met kokend water of in een oven van 100 graden. Mijn ervaring is dat ‘afwasmachine schoon’ (op de warmste stand) ook goed genoeg is.

Temperatuur

Melkzuurbacteriën houden van een omgeving die rond de 40 graden is, van 35 tot 45 graden, wat vergelijkbaar is met een warm bad. Als je je vinger erin kunt steken en het voelt warm, dan is het goed. Wordt het heter dan kunnen ze sterven. Wordt het kouder, dan krijg je geen activiteit.

Ideale omstandigheden met een gecontroleerde temperatuur kun je creëren in een elektrische yoghurtmaker. En die hoeven niet eens zo heel duur te zijn. Wil je vaker yoghurt maken, dan zou ik er zeker één aanschaffen! Je gebruikt dan overigens niet altijd een aparte weckpot, maar de potjes die bij de yoghurtmaker horen. Een crockpot of slowcooker kan ook, maar alleen als deze op een hele lage stand gezet kan worden. Ik heb geen verstand van slowcookers, dus ik heb geen idee bij welke dat kan. Ik heb ook wel eens gehoord van ovens voor lage temperaturen of ovens waarvan je het lampje kunt laten branden zonder de oven verder aan te zetten. Dat zou je kunnen uittesten door een nachtje een thermometer in de oven te leggen.

Zonder deze hulpmiddelen kan het ook. Maar het vraagt echt wel even aandacht en puzzelen waar je je pot zet. In de zomer zoek je een warm plekje in huis. Eventueel achter een raam in de zon, maar let op dat het dan niet te heet wordt. In de winter is de ruimte waar de CV ketel staat of waar leidingen in de vloer lopen (bijvoorbeeld van de vloerverwarming) ideaal. Eventueel kun je je yoghurtpot in een afgesloten bak warm water zetten of in doeken wikkelen. Als de zon niet schijnt maar de verwarming ook nog niet aan is wordt het wel wat lastiger om het proces goed op gang te brengen en te houden.