Wild gevangen vis: waarom zalm niet altijd een goede bron van omega 3 is
Koop je vaak een zalmmoot in de supermarkt om lekker veel omega 3 binnen te krijgen. Oeps… waarschijnlijk bereik je daarmee precies het tegenovergestelde. Het beste is wild gevangen vis. En daar valt de gemiddelde zalmmoot NIET onder. Maar wat is wilde vis? En is het vanwege overbevissing juist niet veel beter om vis te kweken?
Vis is gezond
Helaas worden ook in vis steeds meer stoffen aangetroffen die niet gezond zijn. De oceanen vervuilen. Toch is (met mate) vis eten nog steeds gezond. Vis bevat veel eiwitten maar ook spoorelementen als jodium, fosfor en seleen. En wilde vette vis bevat omega 3. Kweekvis niet of nauwelijks.
Kweekvis
Allereerst is het goed om te weten dat je waarschijnlijk zonder het te weten al veel kweekvis eet. Zo is verse zalm in Nederland bijna altijd kweekzalm. Wilde zalm die je in Nederland kunt kopen komt meestal niet uit de Atlantische oceaan maar uit de Pacific. Wilde zalm is daardoor vaak gerookt of ingevroren.
De laatste 20 jaar is met name pangasius met een opmars begonnen. Ik ken deze vis niet uit mijn jeugd maar inmiddels zie je het overal in de schappen liggen. Het is in de markt gezet als hét duurzame alternatief voor kabeljauw. En het is nog goedkoop ook. Maar dat is meteen het probleem. Pangasius is een zoetwatervis die met name in Afrika op grote schaal gekweekt wordt. En dat gaat niet altijd met evenveel oog voor dierenwelzijn, milieu of onze gezondheid. Ik lees overal dat de normen inmiddels wel wat zijn aangescherpt. Maar persoonlijk ben ik nog niet overtuigd.
Een andere veel gegeten kweekvis is tilapia. Deze wordt in bassins in Europa gekweekt of in kooien in vooral Zuidoost Azië. Ook hier gaat het om intensieve kweek die niet altijd even duurzaam is.
Ook meerval, forel, tarbot, snoekbaars, en tong kunnen gekweekt zijn. Een bijzonder geval is paling. Ook deze wordt veelal gekweekt. Maar de jonge aaltjes worden alsnog in het wild gevangen. Om nog steeds onbekende redenen worden palingen namelijk alleen maar geboren in de Sargasso zee.
Kweekvis minder gezond?
De kwaliteit van kweekvis staat of valt met de juiste manier van kweken. Helaas gebeurt veel kweek in krappe bassins of in overbevolkte kooien. De vissen krijgen vaak geen beweging en maar weinig tot geen voedsel dat ze in de vrije natuur ook zouden eten. Ze zijn dan ook lang niet altijd gezond. Om dat te compenseren krijgen ze veel antibiotica.
Vis die onder deze omstandigheden gekweekt wordt smaakt anders en heeft een andere structuur. Maar ook de samenstelling is anders. Wild gevangen vis bevat meer voedingsstoffen dan kweekvis. Zo bevat wilde vis meer eiwit en betere vetten.
Omega 3: DHA en EPA
Met name het gehalte aan omega 3 van wilde vis is hoger. Kweekvis bevat in verhouding juist meer omega 6.
Wilde zalm leeft bij voorbeeld vooral van kleinere visjes en schaaldieren. Deze dieren eten op hun beurt algen. En juist die algen zijn zo belangrijk. Algen bevatten veel omega 3. En wel twee bijzondere omega 3 vetzuren: DHA en EPA. Deze vetzuren kunnen dieren niet (of moeilijk) zelf aanmaken. En ze komen ook niet voor in walnoten, lijnzaad en chiazaad. Die bevatten weliswaar ook veel omega 3, maar een ander omega 3 vetzuur: ALA. Lees meer over goede vetten.
Als een vis geen algen eet of geen andere vissen die algen hebben gegeten, dan bevat hij dus weinig tot geen DHA en EPA. En ook minder omega 3 in totaal.
Wild gevangen
In Nederland wordt met name gevist op haring en makreel. Dat zijn vette vissen die supergezond zijn door hun hoge omega 3 gehalte.
Wild gevangen zalm koop je ingevroren of gerookte omdat het over het algemeen uit Alaska komt. Tonijn kun je ingevroren of in blik verkrijgen.
Bevroren vis
De meesten van ons kopen liever verse vis dan bevroren vis. En ik vind het persoonlijk ook geweldig om ’s ochtends over een kleine visafslag of -markt te slenteren om vis te kopen die die nacht gevangen is. Het romantische vakantieplaatje van een Grieks vissershaventje.
Maar dat beeld klopt helaas niet altijd… Veel vis die je in het versvak van de supermarkt koopt is namelijk helemaal niet vers. Deze vis is eerst bevroren geweest. De supermarkt heeft ‘m alleen alvast voor je ontdooit. En voor die service betaal je vervolgens flink. Je betaalt dus eigenlijk voor de illusie van vers.
Als je dat weet is er niks mis met het kopen van ingevroren kabeljauw en zalm. Om die vervolgens zélf te laten ontdooien. Ook met vis uit blik, of met ansjovis uit een glazen potje is niet veel mis.
Duurzame vangst
Helaas zet bevissing onze oceanen wel onder druk. Niet alleen door overbevissing maar ook door invasieve vangstmethodes zoals netten die de bodem kapot maken. Of methodes met veel bijvangst.
In de supermarkt kun je inmiddels kiezen voor wild gevangen vis van Fishtales. Zo hebben zij bijvoorbeeld veel soorten lijngevangen tonijn. Maar ook makreel, sardines en ansjovis. Zeker hun sardines uit blik zijn gezond omdat je ze eet mét graat, waardoor je veel calcium binnenkrijgt. De ansjovis van Fishtales gaat bij mij door dressings, salades en sauzen. Ook hebben ze goede gerookte Sockeye zalm.
Voor kabeljauw en zalm filet kies ik voor de duurzaam gevangen vis van Grutto. Grutto was ooit bekend onder de naam ‘Koop een koe’. Maar naast biologisch en (deels) grasgevoerd vlees hebben ze nu dus ook vis.
Overbevissing
Zelfs als vis op ecologische wijze gevangen wordt kunnen de oceanen de toenemende vraag niet aan.
Dat betekent ofwel geen vis meer eten of minder. Of op een verantwoorde manier toch gaan kweken. Kies je zelf voor (deels) kweekvis, dan is Fishtales wederom een goede optie.
Wil je geen vis eten maar toch DHA of EPA binnenkrijgen? Denk dan eens aan omega 3 capsules die niet gemaakt zijn van visolie maar van algen. Je kunt ook spirulia poeder kopen voor bijvoorbeeld in de soep of door je bakje yoghurt. Een ander alternatief is zeewier, al bevat dat vooral EPA. Lees meer in de zeewierspecial.
