Makkelijk recept om zelf sambal badjak te maken, ook als je koolhydraatarm eet. In de meeste gebakken sambal die je bij de supermarkt koopt zit een hoop onnodige zooi en vooral veel suiker. Daarom maak ik het zelf. En zo moeilijk is het echt niet! Je kunt het maken met bruine erythritol. Echt strikt koolhydraatarm (kha) wordt het vanwege de uien niet, maar wel koolhydraatbeperkt (khb).

Sambal badjak is de basis voor alle gebakken sambals. Het maken is veel makkelijker dan je wellicht denkt. Al ben je er wel even mee bezig en je huis gaat behoorlijk heftig ruiken. Zet de afzuiger daarom op de hoogste stand en een raam open…

Fan van de Indonesische keuken én wil je koolhydraatarm eten? Kijk dan eens naar mijn satésaus zonder pinda of naar mijn koolhydraatarme ketjap. Of kijk hier voor nog meer koolhydraatarme Aziatische recepten en tips om koolhydraatarm Aziatisch te koken.

Verschil tussen sambal oelek en badjak

Gevijzelde verse rode peper zonder toevoeging (behalve vaak wat zout en azijn) heet sambal oelek. Sambal kun je suikervrij kopen in de supermarkt. Maar let op: niet alle sambal oelek is koolhydraatarm. Soms zit er toch weer ineens suiker in. Blijf dus altijd de etiketten lezen.

Sambal badjak is de gebakken variant waar ui, knoflook en specerijen aan toegevoegd zijn. Badjak heeft daardoor meer smaak en is (in verhouding) wat minder pittig. Door de uien is het een stuk minder koolhydraatarm dan sambal oelek.

Andere soorten sambal

Als aan de sambal meer suiker toegevoegd wordt is het een sambal manis (zoet). Aan badjak wordt ook vaak trassi toegevoegd. Deze sambal wordt dan ook wel een sambal trassie of udang (garnaal) genoemd. Juist de trassie geeft de mooie Indonesische smaak, die gaat bij mij dus standaard in de basisvariant.

Supermarkt?

Dit recept maakt gebruik van ingrediënten die je zo veel mogelijk in de supermarkt kunt kopen, ook in kleine. Al ontkom je er niet aan om sommige dingen in een toko te halen of online te bestellen.

Hete peper

Het belangrijkste ingrediënt is hete peper. In de echte Indische of Surinaamse keuken zal je kiezen voor rawit of madame Jeanette. Maar ik gebruik hier gewone rode pepers, ofwel Spaanse of chili pepers (lombok).

Met zaadjes zijn de pepers wat heter dan zonder. Hele hete pepers eventueel snijden met handschoentjes aan zodat je niet per ongeluk in je gezicht wrijft ermee.

Verse specerijen

Laos, gember en sereh neem je het liefst vers, maar heb je alleen gedroogd, dan kan het ook. Verse specerijen werden van oudsher altijd gevijzeld. Niet iedereen heeft een vijzel en het is best vermoeiend. Dus ik maak me er meestal snel vanaf met het kleine keukenmachientje dat bij de staafmixer hoort.

Ketjap

In dit recept gebruik ik ook een beetje ketjap. Ketjap heeft een typisch Indonesische smaak. Het is gemaakt van sojasaus. Dat wordt ingekookt en er worden specerijen en vooral suiker of melasse aan toegevoegd. Ketjap is daardoor veel dikker en zoeter van smaak dan sojasaus. In het Engels heet ketjap ook wel sweet soy sauce. Gewone ketjap uit de winkel bevat dus altijd suiker.

Daarom heb ik mijn eigen koolhydraatarme ketjap verzonnen. Kijk hier voor een recept voor koolhydraatarme ketjap. De ketjap kun je ook vervangen door tamari (glutenvrije sojasaus die ook het laagst is in koolhydraten) en wat zoetstof.

Heet bakken, dus in kokosolie!

Ik kies voor kokosolie om in te bakken, het moet goed tegen hitte kunnen. Kokosolie gebruik ik het liefst in pure vorm, deze smaakt echt naar kokos. Mogelijk vind jij dat voor sambal niet handig. Dan kun je de minder gezonde, bewerkte, smaak- en geurloze versie nemen. Mijn favoriet is White Pearl. Maar er zijn meerdere goede merken te koop bij Puur Mieke. Met de code Eetlekkeranders5 krijgen nieuwe klanten 5% welkomstkorting.

Potje

Ik gebruik vaak oude sambalpotjes van toen ik het nog in de winkel kocht. Je prutje past in potje voor ongeveer 200 gram. Wat er niet bij past gebruik ik zelf in het gerecht dat ik die avond maak (want als je sambal maakt krijg ik meteen trek in rendang of satésaus, dus het kan altijd ergens in ;-))

Bewaren

Een geopend potje blijft wel een aantal weken tot zelfs maanden goed in de koelkast. Als je meerdere potjes tegelijk maakt wil je de sambal waarschijnlijk nog langer kunnen bewaren. Zorg er dan voor dat je het koel (niet te warm) en donker (geen zonlicht) wegzet. Zorg er dan ook extra goed voor dat het potje en de lepel schoon zijn. Over schoon zijn de meningen verdeeld: sommigen zeggen hoge stand afwasmachine is genoeg, anderen ontsmetten echt in een oven op 100 graden of in een pan kokend water.

Ik heb van mijn oma geleerd dat het potje omgekeerd moet afkoelen (dus met je prutje op de deksel). Ook daar zijn de meningen inmiddels over verdeeld: weck experts zeggen dat de deksels tegenwoordig niet goed genoeg zijn om dat te doen en dat het potje rechtop ook gewoon vacuüm trekt.

Ui en kemirie randje koolhydraatarm

Het recept is op het randje van koolhydraatarm. In het basisrecept zitten uien en kemirie noten. Deze bevatten >5gr khd per 100 gram en zijn dus eigenlijk koolhydraatbeperkt. Uien en specerijen worden bij koolhydraatarm gedoogd als smaakmaker. In de sambal badjak zijn ze erg bepalend. Maar je kunt de uien wat minderen en de noten kun je ook weglaten.